SİVAS KARINCA KADIN KOOPERATİFİ

Sultan: Sevgili Umudun Kadınları dinleyicileri. Bugün Leyla Susamış’la birlikteyiz. Sivas Karınca Kadın Kooperatifi başkan yardımcısı. Hoş geldin Leyla.

Leyla: Hoş bulduk.

Sultan: Nasılsın?

Leyla: Çok teşekkür ediyorum. Sizinle konuşmak güzelolacak. Siz nasılsınız?

Sultan: Çok teşekkürler. Şimdi siz önce kendinizden bahsedin, Ondan sonra da Kooperatifinizi dinleyelim.

Leyla: Ben 58 yaşında, Leyla Susamış. Öğretmen emeklisiyim. Kooperatifimizi 2019 yılında kurduk. Pandemi nedeniyle bir buçuk yıl ara verdik ama son bir buçuk yıldır da hızlı bir şekilde Kooperatifimiz çalışmaya devam ediyor. 17 ortakla kurulduk. Ama şimdi hanımların işe girmesi, değişikhastalıkları nedeniyle 9 kişiyiz. 9 kişiyiz ama yanımızda yine 7-8 tane ev hanımını çalıştırıp, mağdur etmeden paralarını ödeyerek çalıştırıyoruz.

Sultan: Kooperatifinizde ne yapıyorsunuz, ne üretiyorsunuz?

Leyla: Kooperatifimizde hanımların bildiği gibi hamurişlerimiz var, makarna çeşitlerimiz falan, reçellerimiz var sonra pekmezlerimiz var. Pekmez için kuruldu aslında bu. Sivas şeker pancarının yoğun olduğu bir yer. Sivas’ta şeker fabrikamız yok. Biz Kooperatif olarak şeker pancarı yapalım dedik, şeker pancarı pekmezi yapalım dedik. Şeker pancarı pekmezi yapıyoruz Sivas'ta elma çok. Üretimi çok ama satılmıyor. Biz bunlarla ne yaparız dedik, elma pekmeziyaparız dedik ve araştırdığımızda elma pekmezi ile şeker pancarı pekmezinin üzüm pekmezi kadar değerli olduğunu,bağışıklık sistemini güçlendirdiğine hatta şeker pancarıpekmezinin şeker hastalarına iyi geldiğini öğrendik. Bizimtemennimiz pekmez üretmek. Sonra bizim bir halı atölyemiz var sanat olarak da. Orda da halılar, kilimler dokunuyor. Orda da yine usta öğreticilerimizle beraber çalışmalarımız var. Sivas halısı, Gürün şalı, sonra kilimlerden çantalar hani bizim amacımız bunu yurt dışına kadar göndermek.

Sultan: Çok tebrik ediyorum, pekmez öncelikli, ondan sonra hamur işi.

Leyla: Hamur işlerimiz var, reçellerimiz var, sonra yani günlerde hanımların istediği Sivas içli köftesi, Sivas mantısı,zeytinyağlılar, su börekleri, bizde Sivas kalburabastı deniyor ama Sivas'ta hurma diye adlandırılan tatlımız çok meşhur zaten. Tanınmış olduğumuz için de bizim siparişlerimiz çok şükür Allah'a, çok iyi gidiyor.

Sultan: Siz bundan bir gelir kazanıyorsunuz ve ortaklarınızla da bunu paylaşıyorsunuz.

Leyla: Tabi ortaklarımızla paylaşıyoruz. Başkanımla ben bunu kendimiz için kurmadık. Çok şükür Allaha biz kendi kendimizi idare edebiliyoruz ama yine bizim kooperatifimizdeüç tane kanser hastası hanımımız var, maddi zorluklar çekenlerimiz var yani onlardan hariç sonra ben ms hastasıyım,%68 engelli olarak geçiyorum yani dört tane engelliye iş imkanı sağlanıyor.

Sultan: Muhteşem bir çalışma bu, daha genişlemeyi düşünüyor musunuz?

Leyla: Valla genişlemeyi düşünüyoruz. Allah nasip ederse,inşallah projelerimizde geçerse, şeker pancarı pekmezinde,elma pekmezin de fabrikasyon olarak çalışmak istiyoruz. Biz köylerde yapılan ocaklar yakarak, kaynatarak 8 saatte yaptığımız pekmezleri fabrika usulü ile 2 saatte yapmayı ve artık daha çok açılmayı, daha çok üretim yapmayı istiyoruz. 

Sultan: Bunun pazarlamasını nasıl yapıyorsunuz?

Leyla: Pazarlamasını, sosyal medya çok önemli. Sosyal medyada yapıyoruz. Bir de fısıltı gazetesi var. O duyar, çok iyi geliyormuş diyor, geliyor. Fabrikamızda satış noktamız da var. Hem üretim yapıyoruz, hem satış noktamız var. Orada da satılıyor, internetten satılıyor. Sonra İstanbul Beşiktaş belediye başkanımız sağ olsun, bize çok yardımcı oluyor. Toplu mantılarda, toplu paketleme yaptıklarında pekmezleri falan bize yardımcı oluyor. Onları gönderiyoruz. Pazar araştırması içindeyiz. Şimdi Sivas’ın bütün marketleri ile görüştük.Oralarda reyonlar kurduk. Allah nasip ederse Migros’agireceğiz. Bakalım inşallah. Bir de kırdök dediğimiz, böyle hani Beypazarı kurusuna benzer. Bizimki kırdök olarak geçer. Bizim annelerimiz zamanında yaparmış. Yağ ve tereyağı sütle beraber o çok tutuldu, kırdök diyoruz. Bey pazarından daha çok tutuldu.

Sultan: Hamur işi. Börek mi?

Leyla: Beypazarı kurusu gibi. Ama bu içinde süt, yağ var.Sivas’a özgü bir şey. O daha çok gidiyor, yani marketlerde. 

Sultan: Marketlerle iletişimi nasıl kuruyorsunuz?

Leyla: Bir gencimizi aldık buraya. Erkek genç, sigortalı olarak çalıştırıyoruz. O pazar araştırmasını yapıyor. Pazarlarımızı o buluyor. Başka kooperatiflerle alışveriş yapıyoruz. Sivas tarhanası yapıyoruz. Kütahya falan meşhurdur ama Sivastarlasını biz madımaklı yapmaya başladık. Onlar çok tutuldu. Madımaklı erişte yapıyoruz. Onlar çok tutuldu. Renklierişteler yapıyoruz o tutuldu. Siyez unu ile yaptığımız erişteler çok tutuldu.  yani öyle gidiyor inşallah.

Sultan: Çok tebrik ediyorum. Gelecek için planlarınız ne?

Leyla: Gelecek için ise başkanım buna çok emek veriyor.Benden çok Nurten Yanalak hocam. Kendisi hemşire emeklisi yine de çalışıyor. Gece nöbetten çıkıyor, fabrikaya geliyor. Ben onun kadar yapmıyorum. Ben usta öğreticiyim. Bütün çalışanlarımız da usta öğreticilik belgesi aldı. Aşçılık belgesini aldılar. Kurs açıyorlar onlar. Herkesi kursiyer olarak çalışıyor,yaptılar. Hepsi belgeli, yani vasıflı eleman diye düşünüyorum. Nurten Yanalak hocam çok çok böyle derin, çok istiyor çok yoruluyor. Ama daha çok yerlere gideceğiz diyor. Artık halıdadiyor bir numara olmamız lazım. Halı kurslarımız falan açıldı. Dışarıya açılmayı düşünüyoruz. Halıda sorunumuz yok. Halıbiter bitmez parası hazır. 

Sultan: Siz gıdanın yanında halıya da açıldınız. 

Leyla: Halıya da açıldık. Atölyemiz var. 

Sultan: Onu da kursiyerler aracılığıyla yapıyorsunuz.

Leyla: Cumartesi pazar halı hocaları gelip ilmek ilmek dokuyorlar.

Sultan: Çok müthişsiniz, giderek de umarım çok daha gelişir, çok daha çeşitlenir

Leyla: Çok çeşide girmek istemiyoruz. Hocamla beraber konuştuğumuzda da en iyisini yapalım, üç çeşit yapalım. En iyisi olsun, mesela tarhanada en iyisi olsun, pekmezde en iyisi olsun, reçellerde en iyisi olsun.

Sultan: Markalaşalım ve karınca reçelleri, karınca tarhanası…

Leyla: Yapalım diyoruz. Hatta diyorum ya, ben elmadan tatlandırıcı koymadan elmadan reçeller yapıyorum, şeker hastaları için. Elma ile tatlandırıyorum. Mesela çilek reçeli. elmayla elmayla tatlandırıyorum. Şeker hastaları için. Bunlar çok önemli konular.

Sultan: Çok önemli konular, hastalara böyle destekler de çok önemli ve giderek de sanki dünya buna dönüyor gibi değil mi?Yani beyaz şekerden uzaklaşıp meyve şekeri ile her şeyi üretmek. 

Leyla: Üç beyazdan uzaklaş deniyor ya biz mesela unda bile ben siyez ununu daha çok kullanmak istiyorum. Çünkü glüteni o kadar az ki bir cimcik. Öbüründe beyaz unda ceviz kadarsa onda fındık kadar. Beslenmemize artık çok dikkat etmemizlazım. Artık hepsi organik değil. Aldığımız buğday da organik değil.  O kadar gübreyle falan. Sonra şunu istiyoruz biz. Hayvan gübresi ile yapılan yerlerden alalım.

Sultan: Aldığınız yerleri de böylece kontrol edebiliyorsunuz. 

Leyla: Köylerle anlaşmalarımız var onlardan alıyoruz. 

Sultan: Çok tebrik ediyorum, çalışmalarınızda başarılar diliyorum. En son bizim dinleyicilerimize ne demek istersiniz?

Leyla: Yani biliyorsunuz kooperatifleşmek demek, beyazıyla siyahıyla, engellisiyle hepimiz bir arada olduğumuz zaman çok güzel şeyler üreteceğimize inanıyorum. Bir de psikolojik olarak rahatlıyor insan. Ben kooperatife gittiğim zaman, evde yatmak istiyorum kooperatife gidince gözlerimin ışıltısına hissediyorum. Bu çok önemli. Herkesi, Engellisiyle karınca olabilir zeytin olabilir, arı olabilir hangi kooperatif olursa olsun, dernek olabilir, gitsinler.

Sultan: Üretim kadınlara çok iyi geliyor. Daha doğrusu tüm insanlara üretmek iyi geliyor.

Leyla: Tüm insanlara üretmek, para kazanmak kendi ayaklarının üzerinde durmak çok güzel bir şey.

Sultan: Çok tebrik ediyorum, başarılarınızın devamını diliyorum. Sevgili Umudun kadınları dinleyicileri, bugün Leyla Susamış’la birlikteydik ve Sivas’tan konuk oldu bize.Bir sonraki söyleşi de görüşmek dileğiyle hoşça kalın.