BİLİM DÜNYASINDA BU AY - KASIM

Merhaba değerli okurlarımız ve dinleyicilerimiz, yine fazlasıyla ilginizi çekecek bilim haberleriyle beraberiz. Önce başlıklar:

Yalnızlık erken ölüm riskini yüzde 77 arttırıyor.

Sperm kalitesi düşüyor! Bilimsel gizem çözüldü.

Uzmanlar açıkladı: Telefonu gece şarj etmenin zararları.

Yalnızlık erken ölüm riskini yüzde 77 arttırıyor.

Glasgow Üniversitesi'ndeki akademisyenler, sevdiklerini ayda en az bir kez görmemenin ve yalnız yaşamanın insanların ölme riskini önemli ölçüde artırdığını hesapladı.

Birleşik Krallık genelinde yetişkinlerin sağlık ve genetik durumlarını takip eden uzun vadeli bir çalışma olan UK Biobank çalışmasından elde edilen verileri kullanan araştırmacılar, ortalama yaşı 57 olan 458 bin 146 kişi tarafından bildirilen beş farklı sosyal bağlantı türünü inceledi ve ardından bu kişileri ortalama 12,6 yıl boyunca takip etti. Yalnız yaşamak, sık sık yalnız hissetmek ya da arkadaş veya aile ziyaretlerinin seyrek olması gibi her bir sosyal izolasyon biçiminin daha yüksek ölüm riskiyle bağlantılı olduğunu buldular.

Araştırmaya göre, yalnız yaşayan ve arkadaşlarını ya da ailesini hiç görmeyen kişilerin herhangi bir nedenden ölme riski yüzde 77 daha yüksek. Araştırmacılar ayda bir kez insanların arkadaşları veya ailesi ile buluşmasının bu riski azaltabileceğini belirtti.

Çalışma, sosyal izolasyon ve yalnızlığın ölüm riskini neden artırdığını incelemedi, ancak Glasgow Üniversitesi'nde genel uygulama ve birinci basamakta klinik araştırma görevlisi olan baş yazar Dr. Hamish Foster şunları söyledi:

"Sosyal olarak daha izole olan insanlar, örneğin sigara içmek veya yüksek alkol alımı gibi daha sağlıksız davranışlara sahip olabilirler." Ayrıca, kendilerini doktora götürmeye yardımcı olacak ya da gerektiğinde yardım almaya teşvik edecek birilerinin olmamasının yanı sıra bağışıklık sistemi üzerindeki doğrudan biyolojik etkilerin de faktör olabileceğini öne sürdü. Bulgulara yanıt veren İngiliz Psikoloji Derneği'nin seçilmiş başkanı ve Klinik Psikoloji Bölümü Başkanı Dr. Roman Raczka şunları söyledi:

"Bu çalışma hem nesnel hem de öznel sosyal bağlantıların düşük seviyelerde olmasının zararlı etkilerini vurgulayarak, yalnızlık ve sosyal izolasyonun farklı boyutlarını ve nedenlerini anlamamızın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir, böylece önemli bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilir ve toplum düzeyinde etkili müdahaleler geliştirilir."

Age UK hayır kurumu direktörü Caroline Abrahams, araştırmanın yakın arkadaşların ve aile üyelerinin öneminin altını çizdiğini söyledi. "Hangi yaşta olursak olalım, bir sağlık sorununu görmezden gelmek ve bu konuda bir şeyler yapmayı ertelemek hepimiz için çok kolaydır, ancak güvenebileceğimiz bir yakınımızın olması gerçek bir fark yaratabilir. "Bazı yaşlı insanlar için randevuya birlikte gitme ya da en azından ulaşım konusunda yardımcı olma teklifi, bir sağlık sorununu aktif olarak takip etmeleri ya da ciddi şekilde rahatsızlanana kadar geçiştirmeye devam etmeleri arasındaki farkı yaratabilir."

Sperm kalitesi düşüyor! Bilimsel gizem çözüldü

Cep telefonlarının yaydığı elektromanyetik radyasyonun, insan üreme sağlığını, özellikle de sperm kalitesini olumsuz etkileyebileceği yönündeki hipotez, yıllardır bilimsel araştırmaların ve kamuoyunun ilgi odağı oldu.

Şimdiye kadar bu konudaki çalışmalar çeşitli sonuçlar ortaya koydu, bazıları radyasyonun belirgin bir etkisi olmadığını gösterirken, diğerleri fazla cep telefonu kullanımını sperm kalitesinin düşmesiyle bağdaştırıyor.

Son kesitsel bir çalışma ise Cenevre Üniversitesi ve İsviçre Tropikal ve Halk Sağlığı Enstitüsü iş birliğiyle yapıldı. Bu çalışmada, 2005 ile 2018 yılları arasında altı askerlik merkezinde toplanan 18-22 yaş arası 2886 İsviçreli erkeğin verileri kullanılarak cep telefonu kullanımı ile sperm sayısı arasında bir ilişki arandı. Çalışmayı yürütenler, erkeklerin yaşam tarzı, genel sağlık durumu ve cep telefonu kullanım sıklığına dair ayrıntılı anketler doldurduklarını açıkladılar. Sonuçlarda, cep telefonu sık kullanımı ile sperm konsantrasyonu anlamına gelen sperm kalitesinde bir azalma olduğu görüldü. Haftada bir kez veya daha az cep telefonu kullanan erkeklerin ortalama sperm konsantrasyonunun, günde 20 kez veya daha fazla cep telefonu kullananlardan daha yüksek olduğu ortaya çıktı.

Ancak, yazarlar sperm hareketliliği ve morfolojisi ile cep telefonu kullanımı arasında bir ilişki bulamadı. Bu çalışma, önceki araştırmalardan daha kapsamlıdır ve elektromanyetik dalgaların meni kalitesi üzerinde etkisi olup olmadığına dair devam eden bilimsel görüş birliğini sorguluyor. Araştırmacılar, önümüzdeki dönemde elektromanyetik dalgaya maruziyeti doğru bir şekilde ölçmeyi ve cep telefonu kullanımının farklı türlerini de inceleyen yeni bir çalışma başlatmayı planlıyor.

Çalışma Fertility and Sterility dergisinde yayımlanmıştır. Bu sonuçlar, cep telefonlarının uzun süreli kullanımının erkek üreme sağlığını etkileyebileceğine dair önemli bir bulgu olarak değerlendiriliyor. Ancak cep telefonlarının sperm kalitesini etkilemesi konusunda daha fazla araştırma ve kesin kanıt gerekiyor. Bu yüzden de ilerleyen süreçlerde yapılacak olan testler ve araştırmalar önem arz ediyor.

Uzmanlar açıkladı: Telefonu gece şarj etmenin zararları

Avustralya'daki Central Queensland Üniversitesi profesörüRitesh Chugh’a göre, telefonlar gece şarj edildiği takdirde, alması gereken gücün 4 katını alıyor ve arkada çalışan uygulamalar yüzünden düşen şarjı tekrar tekrar doldurmaya çalışıyor, bu duruma ise "damlama şarj" deniliyor.

Profesör Chugh'un sözlerine göre, "damlama şarj" zamanla telefonların pil ömrüne zarar veriyor. Cep telefonu üreticileri ise bu durumun önüne geçmek için ürünlerine yeni özellikler ekliyor. 

Apple ürünü cihazlar bu durumu engellemek için şarj yüzde 80'i geçtikten sonra, Samsung cihazlar ise yüzde 85'i geçtikten sonra şarj akımını geciktiriyor, bu da dolaylı yoldan pil ömrüne zarar veriyor.

Uzmanlara göre, kullanıcılar bu durumun önüne geçmek için telefonlarını gün içerisinde yüzde 20 ila 80 şarj arasında kullanmalı ve gerektikçe şarj etmeli.

Gelecek sayımızda görüşmek dileğiyle umutla kalın.

14 Kasım 2023